Bize Kendinizden bahseder misiniz? Bir bilgisayar mühendisiyim. Harvard Üniversitesi 2020 sınıfında mezun oldum ekonomi ve bilgisayar mühendisliği okuyarak ve Aslında ilk şirketimi Üniversite 3 sınıfta kurmuştum. Word tüm teknoloji benim 3 şirketim var. Aslında ve tarım teknolojisi üzerine yoğunlaştığımız bir proje kendisi birazdan anlatmaktan memnuniyet duyarım.Öncelikle Bu sektöre ilgi nasıl başladığı bir kırılma anı yaşadınız mı? Yani hikayemin başlangıcına yeniden dönecek olursam. Üniversite 3 sınıfta bir yazılım şirketi kurarak yoluma başlamıştım. Aslında o sırada okula biraz da ara verdim. Aileme biraz strese sokarak tabi ki ama bir noktada okula döndük ama o sırada da bir Arçelik tarafından Arge programına davet edildim. Bu bende elektronik ve mekanik sistemlerle ilgili bir Merak uyandırdı. Yani bunlarla ne yapabileceğim konusunda yeni yere düşünmeye başladım. Ondan sonra ve tarım bu makineleşmenin ve dijitalizasyonun çok faydalı olabileceği bir alan olarak karşıma çıktı ve ama bir diğer yandan da bir çok eksikliğinin de olduğunun farkındaydım yani. Mesela burada gerçekten gözlerimize çarpan bir örneği pirinç tarımıdır mesela pirinç tarıma yani. Öbür diğer tarım şekillerine göre çok daha az makineleşmiş bir tarım tarımsal gıdadır. Bunun nedenlerinden bir tanesi de o taraçaların hem ıslak yapısından dolayı hem de aynı anda yüksek yükseltisinde bir büyük değişiklik gösterdiği için bir tarım arazisinde tarımsal araçların girmesini çok zorlaştırıyor. Ondan dolayı en başta bir elektrikli mini traktör fikri üzerine çalışmaya başladım ve onu geliştirmekle uğraştım. Bu sorunu çözmek için ve pirinç tarımın da makineleşmeye kolaylaştırmak için sonra Harvard Üniversitesi’nde bir hocamla konuştum. Profesör botino çok doğru bir noktada bulundu dedi ki yani iman tıkla bu gerçek bir problemi çözüyor gerçekten. Fakat bu ölçeklendirebilmesi çok zor bir sorun. Çünkü dünyada olarak bunun karşısına çıkmak zor yani. Çünkü sermayeye çok iyi kullanmak gerekiyor. Az bir miktarda sermayeye genelde girişimci olarak özellikle başlangıçta ondan dolayı da bu elektrikli mini traktörden ziyade daha ufak bir şey yaratmak yoluna girdik. Bu da bir yani dış tarım için bir robotik cihaz geliştirmek üzerine bir proje geliştirdik. Fakat bu projenin içinde de bir takım sınırlamaları olduğunu keşfettik. Mesela dış tarımsal robot uygulamalarının iç tarımsal robot uygulamasına göre çok daha zor olmasının nedenlerinden bir tanesi çok daha fazla değişken var değerlendirilmesi gereken ve bu kompleks bilişsel sürecin içerisinde. Yani bizim de değerlendirmemiz gereken Bundan dolayı da bilişsel olarak da çok zor bir iş haline geliyor ve bunun üstüne de Elektronik ekipmanın Dış tarımsal arazilerde çok daha kısa süre dayandığını görüyoruz ve Yani günün sonunda bu elektronik ekipmanın da uzun bir süre dayanması daha karlı bir iş olabilmesi için de önemli ondan dolayı da o projeden vazgeçip sonra yeni bir ekiple beraber yeni bir ürün geliştirdim ve kapalı tarım alanları için bir tarım robotu ürünü yarattım. Bu ürünün amacı Daha ziyade bitki hastalıklarını tespit edebilmek toprağı ölçebilmek sensörlerle ve tarımsal verimi arttırırken bir yandan da çevresel etkisini geliştirmek. Peki siz verdiğiniz hizmetlerden çalışma alanlarınızdan biraz daha detaylı bahseder misiniz? Tabi ki memnuniyetle bu kurmuş olduğumuz tarım robotu sistemi temel işleyişinde en başta bir görsel Yapay Zeka unsuru var. Görsel yapay zekayı kullanarak bitki hastalıklarını kameralarla tespit edebiliyoruz. Bu tarımsal robotun üzerine takmış olduğumuz bunun sayesinde bu hastalıklar bu mantar hastalığı olabilir böcek hastalığı olabilir besin eksikliği olabilir bunların problemleri daha daha genişlemeden önce bunun önüne bir engel koymamızı ve tarımcıya bitkileri daha iyi idare etmeleri için bir yönerge sunmamızı sağlıyor. Bunun sayesinde Ortalama bir kapalı tarım alanının gelirini %25’ten fazla arttırabildiğimizi farkettik bununla beraber su tüketimini de azaltabiliyoruz. Karbon emisyonu da azaltabiliyoruz ve gübreleme de kullanılan kıymetli minerallerin de daha iyi kullanılmasını sağlıyoruz. Burada bizim farklı olarak yaptığımız şeylerden bir tanesi yani bu görsel veriyi yapay zeka ile işlemekle beraber biz bir yandan da Toprak sensörleri kullanıyoruz ve yani toprağın içine de bu sensörlerden batırıp toprağın kimyasal içeriği hakkında bir bilgi edinmemizi sağlıyor. Burada bizim baktığımız kalemler mpk yani azot fosfor potansiyom pH yani asitlik ve nemlilik bunlara bakarak bir yandan da sulamayı ve gübrelemeyi de Optimize edebiliyoruz. Tarımcılar adına ve bu bakımdan da hem gelirlerini arttırıyoruz. Hem de çevresel etkilerini geliştirmiş oluyoruz tarım alanlarının kapalı tarım alanları dediğimde de bu arada bu yani Hem seralar aklınıza gelebilir Hem de tamamen yapay ışıklandırma ile çalışan kapalı tarım alanları olabilir bu gerçekten şu anda iklim değişikliği ile beraberde ve çok hızlı bir şekilde adaptasyon kazanan ve büyük bir problem çözmekte olan bir teknoloji gerçekten yaygınlıkla kullanılmaya başlandı artık değil mi bu tarz teknolojiler ülkemizde de yurt dışında zaten çok kullanılıyor Tabii ki kesinlikle yani Türkiye’de seracılığın çok etkileyici bir hızda büyümekte olduğunu hala görebilmekteyiz küresel olarak zannedersem seracılık ve kapalı tarım senede yaklaşık %15 buçuk hızlı büyüyor Türkiye’de bu hızlanır yani bundan daha bile yüksek olabilir yani Gördüğümüz kadarıyla Çünkü iklim değişikliğinden etkilerine karşı bir savunma hastalığına bakıldığında Yani bu kapalı tarım alanları Çünkü Normalde tarımsal arazi halinde kullanamayacağımız alanları yeniden kullanabilmemizi sağlıyor ve daha verimli hale getirebilmemizi sağlıyor. Peki sizin önde gelen özelliklerini nelerdir?
Bize diğer tarımsal robot çözümlerinden ayıracak özellikler hakkında düşünecek olursak. Öncelikle biz bahsettiğim gibi hem görsel veriyi alıyoruz bitkilerden ve yani bitki dokusunu değerlendiriyoruz yapay zeka ile beraber ama bir diğer yandan da topraktan kimyasal veriyi de alıyoruz. Ve bu ikisini beraber değerlendiren bir Yapay Zeka modeli geliştiriyoruz. Böylelikle de çok boyutlu bir bakış açısıyla bitkisi sağlığı üzerine yönergeler geliştirmemizi sağlıyor. bu yani sırf görselleri üzerinden değil bu mesela bizi farklı ulaştıran unsurlardan bir tanesi bir diğer unsur da biz cihazlarımızı tarımsal tesislere retrofit edebilmek üzere geliştirdik. Bunun anlamı da var olan tesise uyabilecek bir şekilde adapte ediyoruz. Biz tarımsal cihazlarımızın kurulumunu fakat piyasada gördüğümüz diğer tarımsal robotik çözümlerinin çoğu o tesisin onların cihazlarının etrafında yeniden inşa edilmesini gerektiriyor. Bu da onların ölçeklenebilmek kabiliyetini çok sınırlayan bir unsur tabii ki de. Bunun yanı sıra Biz bir tarımsal robot hizmeti iş modeliyle bu hizmetli tarımcılara sunuyoruz. Bunun sayesinde hesaplı bir ve ulaşılabilir bir çözüm haline geliyor Bunu bir aylık abonelik gibi düşünebilirsiniz uygulamalar da var değil mi tarımla uğraşan kişilerin yapabileceği bir takım böyle mobil uygulamalar da geliştirilmiş O da güzel bir şey kesinlikle ve o mobil uygulamalarla ilgili çok hoş olan özelliklerden bir tanesi yani onu ellerinde hali hazırda kullandıkları akıllı cihazlarda Akıllı telefonlardan çok kolay bir şekilde yükleyip kullanabildikleri teknolojiler de gelişti Ama mesela bizim burada farklı olarak yaptığımız bir şey Biz Hem o görsel veriyi topluyoruz hem de topraktan kimyasal deriyi topluyoruz çok önemli kesinlikle Peki firmanızın ve sizin Geleceğe dair vizyonunuzdan hedeflerinizden bahseder misiniz Tabii ki de yani burada tarımcıların ekonomik bereketine geliştirebilmek için ve yani gelirlerini arttırabilmek bizim bir misyonumuz olmakla beraber bir diğer yandan da onların ve tarımsal faaliyetlerin çevresel etkisine daha iyi hale getirmek de bizim için önemli yani buradaki Biz dünyaya gerçekten objektif olarak faydalı bir şey yapabilmek istiyoruz yani tarımsal üretim kapasitesini arttırarak ve bir diğer yandan da bunun çevresel etkisini de geliştirerek bununla beraber Bizim burada çok önemli olarak önemli olacağını düşündüğümüz bir başka unsurla bu toplamış olduğumuz veriyi Biz düşünüyoruz ki bu toplamış olduğumuz bitki doku veri ise Toprak veri ise sonra başka uygulamaların da yüzüne üzerine kurulabileceği bir katman bir kütüphane olarak kullanılabilir diye düşünüyoruz Ondan dolayı yani biz bir farklı şirketlerin çözümleri için de altyapı olabileceğimiz umuyoruz bu bakımda ilginç bir başka geliştirme imkanı karşımıza çıktı Geçenlerde biz mescidinci diye bir hızlandırıcı programına katılmıştık dünyanın önünde gelen ekselalar yani hızlandırıcı programlarından birisiydi ve onların vesilesiyle NASA ve bloğu için ile konuşma fırsatımız oldu yani uzayda da bir pilot yapmamız konusunda ilgililer şu anda ve bunu denememiz konusunda Biz şu an önce de geçen sene katıldığımızda 3 kategoride finalist olmuştuk Bu arada Yani bir tanesi çevresel i bir tanesi şahsi ve devletler için emniyet teknolojisi Bir de üçüncüsü de pozitif etki ödülü ve pozitive etki ödülünü kazandık şereflendirdik.Peki kimler bu mesleği yapabilir hangi özelliklere sahip olmak gerekir ekibinizde yer almak isteyen kişilere tavsiyeniz nedir? Yani tarım teknolojisi üretim sürecine katkıda bulunmanın birkaç yöntemi var.Birkaç farklı şekli var şimdi düşündüğümde bir mikrobiyolojist olunabilir. Tarım mühendisi olunabilir moleküler kimyacı olunabilir bilgisayar mühendisi olabilir elektrik elektronikçi olabilir sensörü uzmanı olunabilir. Yani benim kendi eğitimim ekonomi ve bilgisayar mühendisliğiydi ve kendi rolüm için ikisinin de faydalı olmuş olduğunu gördüm ama tabii ki yani burada bir sürü farklı disiplinin bir araya geldiği ekiplerin en etkili sonuçları ortaya çıkardığını da gördük ama şunu söyleyebilirim ki gerçekten o en başarılı ekiplerde çok sağlam bir bilgisayar mühendisliği temelleri o Gittikçe daha çok ağırlık basmaya başladı girişimcilik hissinin girişimcilik için ise tek bir formül olduğunu düşünmüyorum .Birçok farklı eğitim alanından gelen insan girişimci olabilir. Aslında fakat başarılı olan girişimcilerde istikrarlı olarak gördüğüm ortak bir nokta dayanıklılık. Son olarak izleyicilere iletmek İstediğiniz bir mesajınız var mı? Evet bu iklim değişikliği bilim adamlarının da öne sürdüğü ve yani kanıtlamış oldukları üzere gerçekten Gittikçe daha ciddi bir çevresel felaket yaratma ihtimali karşımıza çıkıyor buna karşılık alabileceğimiz bir takım önlemler var tarım bunlardan gerçekten çok önemli bu alanlardan bir tanesi Nedeni de şu su tüketiminin dünyadaki %90’ından fazlası tarım üzerine kullanılıyor .Burada ama bu tüketimi %95’inde Kapalı alan tarımıyla beraber azaltılabilir bir diğer yandan da tarımsal arazimizin yaklaşık %30’u Önümüzdeki 25 yılda tahrip olacaktı kaybolacak diye beklemiyor. Bununla beraber alan tarımsal ürün tüketiminin %70 artacağı bekleniyor.Bu da şu anlama geliyor. Bizim çok net bir şekilde tarımsal üretimi daha verimli bir hale getirmemiz gerekiyor. İnsanlığın da devamlılığı ve bolluğu için bundan sonra da ve bunun için de hem kapalı tarım yani kontrollü ortam tarımı hem de robotik otomasyonun bu verimimizi arttırabilecek unsurlardan olabileceğine görmekteyiz ve bunun üzerinde daha çok gitmemiz bu potansiyel felaket senaryosundan uzaklaşmamıza yardımcı olabilir.
